Niezamierzona bezdzietność
problem cywilizacyjny
Przyczyny męskiej niepłodności
Zwykle niepłodność mężczyzn jest skutkiem wielu nakładających się czynników. Obserwacje wykazują, że jakość nasienia stale się pogarsza, co jest bezpośrednio związane z zanieczyszczeniem środowiska, stylem życia, dietą czy przyjmowanymi używkami. Nawet sterydy anaboliczne mogą być przyczyną niepłodności, ze względu na hamowanie wytwarzania plemników.
Najczęściej spotykanymi problemami są:
- nieprawidłowa objętość ejakulatu – aspermia
- nieprawidłowa ilość plemników w ejakulacie – azoospermia
- nieprawidłowa ruchliwość plemników – asthenozoospermia
- nieprawidłowa morfologia plemników -tetrazoospermia
- nieprawidłowa żywotność plemników – nekrospermia
- podniesiona ilość leukocytów - leukocytospermia
Udział badań laboratoryjnych
w kontroli rozwoju i funkcji plemników
Obniżająca się płodność par pragnących potomstwa skłania do poszukiwania przyczyn i możliwości zapobiegania.
Jednym z badań pozwalającym ocenić szansę uzyskania potomstwa jest laboratoryjna ocena nasienia.
W/g naukowych badań przeprowadzonych przez Larsena i wsp. (2000r.) istnieje silna korelacja dodatnia pomiędzy koncentracją plemników, całkowitą liczbą plemników w ejakulacie, odsetkiem plemników ruchliwych i koncentracją plemników ruchliwych a prawdopodobieństwem naturalnego zajścia w ciążę.
Ogólna ocena nasienia opiera się na ocenie takich parametrów jak: liczba plemników, ich ruch, morfologia i żywotność jest kontrolą procesu spermatogenezy i dojrzewania plemników i pośrednio wskazuje na zdolności funkcjonalne męskich komórek rozrodczych do zapłodnienia komórki jajowej.
Testy wchodzące w zakres tzw. ogólnego badania nasienia (spermatogramu) to:
- Badanie makroskopowe
- upłynnienie
- objętość
- pH
- barwa
- lepkość
- Badanie mikroskopowe
- koncentracja plemników
- ruchliwość plemników
- obecność innych komórek: leukocytów i komórek szeregu spermatogenezy
- aglutynacja plemników
- żywotność plemników
- morfologia plemników
Laboratorium wykonuje badanie nasienia wg wytycznych WHO z 2010 r. opracowanych przez Komisję do Spraw Konsensusu Lekarsko – Diagnostycznego, Polskiego Towarzystwa Andrologicznego z udziałem przedstawicieli Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej.
Na druku wyniku, Laboratorium podaje, obok badanych parametrów, wartości prawidłowe.
Przygotowanie Pacjenta do badania:
Zaleca się wykonanie badania nasienia po zachowaniu okresu wstrzemięźliwości płciowej (czas od ostatniego wytrysku nasienia) od 2 do 7 dni. Informacje o okresie abstynencji należy podać przy rejestracji próbki do badania.
- W przypadku kolejnego badania nasienia, powinno się zachować ten sam okres wstrzemięźliwości płciowej, jaki był zachowany przy pierwszym badaniu.
- Pojemnik, do którego jest oddawane nasienie powinien być pobrany w laboratorium lub zakupiony w aptece.
- Nasienie należy oddać drogą masturbacji.
- Pojemnik z nasieniem należy podpisać imieniem i nazwiskiem.
- Nasienie powinno być oddane do pojemnika w całości, przy zachowaniu podstawowych zasad higieny. Jeśli nasienie nie zostanie oddane w całości, należy o tym poinformować przy rejestracji materiału do badania.
- Nasienie należy dostarczyć do badania w czasie nie przekraczającym 30 minut od oddania ejakulatu. Próbkę nasienia należy zabezpieczyć przed wychłodzeniem, transport powinien się odbyć w temperaturze 20 – 30 stopni Celsjusza.
