Przygotowanie do procedury in vitro to proces wymagający kompleksowego podejścia do zdrowia i stylu życia. Odpowiednie przygotowanie organizmu może zwiększyć szanse powodzenia zabiegu oraz wpłynąć na prawidłowy rozwój ciąży. Poznaj 4 najważniejsze zalecenia, które pomogą w optymalnym przygotowaniu się do tej procedury.
Co to jest procedura in vitro i dlaczego przygotowanie jest kluczowe?
Leczenie niepłodności in vitro to metoda wspomaganego rozrodu, podczas której zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik następuje poza organizmem kobiety, w warunkach laboratoryjnych. Po utworzeniu zarodków, najlepsze z nich są transferowane do macicy. Procedura ta wymaga odpowiedniego przygotowania organizmu, aby maksymalizować szanse na sukces.
Dofinansowanie in vitro w ramach rządowego programu na lata 2024-2028 sprawia, że coraz więcej par może skorzystać z tej metody leczenia. Każda klinika leczenia niepłodności podkreśla wagę właściwego przygotowania pacjentek do zabiegu.
Ile czasu trwa przygotowanie do in vitro? Optymalny okres to 3-6 miesięcy przed planowanym rozpoczęciem procedury. W tym czasie organizm może się odpowiednio przygotować do wyzwań związanych z procesem zapłodnienia pozaustrojowego.
Porada 1: Optymalizacja diety i suplementacja
Właściwe odżywianie stanowi fundament przygotowania do procedury in vitro. Dietetyk kliniczny może pomóc w opracowaniu indywidualnego planu żywieniowego, dostosowanego do specyficznych potrzeb organizmu przygotowującego się do zapłodnienia.
Kluczowe składniki diety powinny obejmować:
- kwas foliowy w dawce 400 µg/dobę (wyższe dawki tylko przy wysokim ryzyku), rozpoczynając przynajmniej miesiąc przed procedurą,
- omega-3, które wpływają na jakość komórek jajowych i nasienia,
- antyoksydanty (witamina C, E, selen) chroniące przed stresem oksydacyjnym,
- żelazo, szczególnie ważne dla kobiet z niedoborami.
Unikać należy produktów wysokoprzetworzonych, nadmiernej ilości kofeiny oraz alkoholu, które mogą negatywnie wpływać na płodność.
Porada 2: Kontrola masy ciała i aktywność fizyczna
Prawidłowa masa ciała ma bezpośredni wpływ na powodzenie procedury in vitro. Zarówno nadwaga, jak i niedowaga mogą zakłócać równowagę hormonalną i wpływać na jakość komórek rozrodczych. BMI (wskaźnik masy ciała) w zakresie 18,5-24,9 kg/m² uznawany jest za optymalny dla procedur wspomaganego rozrodu. Niektóre kliniki in vitro często wymagają osiągnięcia odpowiedniej masy ciała przed rozpoczęciem stymulacji hormonalnej.
Regularna, umiarkowana aktywność fizyczna wspiera przygotowanie organizmu przez poprawę krążenia krwi w narządach rozrodczych, redukcję stresu i napięcia, stabilizację poziomu hormonów oraz wzmocnienie ogólnej kondycji fizycznej. Intensywne treningi należy ograniczyć, gdyż mogą one negatywnie wpływać na cykl menstruacyjny i owulację.
Porada 3: Zarządzanie stresem i wsparcie psychologiczne
Przewlekły stres może znacząco wpływać na płodność, prowadząc do zaburzeń hormonalnych. Kortyzol, czyli hormon stresu, zaburza produkcję hormonów rozrodczych, co negatywnie oddziałuje na jakość komórek jajowych oraz proces implantacji.
Aby zminimalizować skutki stresu, warto wprowadzić techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy joga, a także zadbać o regularny sen trwający od 7 do 9 godzin na dobę. Pomocne mogą być również techniki oddechowe, które wspierają redukcję napięcia i poprawiają ogólne samopoczucie. Wiele par decyduje się także na wsparcie psychologiczne lub terapię, korzystając z pomocy specjalistów zajmujących się problemami niepłodności. Taka forma pomocy okazuje się niezwykle cenna nie tylko na etapie przygotowań do leczenia, ale także w trakcie całego procesu terapeutycznego.
Porada 4: Eliminacja szkodliwych substancji i optymalizacja środowiska
Ekspozycja na toksyny środowiskowe może negatywnie wpływać na jakość komórek rozrodczych i powodzenie procedury in vitro. Kluczowe jest wyeliminowanie lub ograniczenie kontaktu z substancjami szkodliwymi.
Substancje do unikania to m.in.:
- nikotyna i dym tytoniowy (również bierny),
- alkohol w każdej ilości,
- nadmierne ilości kofeiny (powyżej 200 mg dziennie),
- toksyny środowiskowe jak pestycydy, rozpuszczalniki chemiczne.
Warto również zwrócić uwagę na kosmetyki i produkty do pielęgnacji, wybierając te o naturalnym składzie, bez parabenów i ftalanów, oraz produkty spożywcze mogące zawierać np. szkodliwe konserwanty i substancje sztucznie poprawiające walory smakowe.
Badania przedproceduralne i konsultacje medyczne
Niepłodność jest schorzeniem polietiologicznym, tj. o możliwych wielu przyczynach. O ile wiek pacjentki na to pozwala, najskuteczniejsze jest leczenie przyczynowe. Niezbędne jest wykonanie kompleksowych badań. Obejmują one badania hormonalne, w tym ocenę rezerwy jajnikowej, badanie warunków anatomicznych, w tym drożności jajowodów, analizę nasienia partnera, badania mikrobiologiczne, immunologiczne czy też genetyczne. Wcześniejsza identyfikacja i leczenie potencjalnych przyczyn strat ciążowych może również znacząco poprawić rokowania.
W oparciu o całość lekarz prowadzący może ustalić, że in vitro jest jedynym sensownym rozwiązaniem. Refundacja in vitro w ramach programu rządowego wymaga spełnienia określonych kryteriów medycznych, dlatego pełna diagnostyka jest niezbędna już na etapie przygotowań.
Konsultacje ze specjalistą
Wszystkie powyższe zalecenia mają charakter ogólny i powinny być skonsultowane ze specjalistą z zakresu leczenia niepłodności. Każdy przypadek niepłodności jest indywidualny, a optymalne przygotowanie do procedury in vitro wymaga indywidualnego podejścia medycznego dostosowanego do specyficznych potrzeb i stanu zdrowia pacjentki.
