Natłok codziennych zajęć i pogoń za szeroko rozumianym szczęściem sprawia, że często zapominamy o najważniejszym – naszym zdrowiu. Niekiedy wystarczy poświęcić kilka chwil – tyle ile bawimy się w HellSpin Poland, czy przeglądamy media społecznościowe, żeby upewnić się w kwestii swojego zdrowia.
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak często i jakie badania warto wykonywać. Dlatego przygotowaliśmy krótki przewodnik, z wyszczególnionymi najważniejszymi badaniami, które pozwolą na kontrolowanie kluczowych zagrożeń dla naszego życia we współczesnym świecie.
Dlaczego warto zadbać o profilaktykę?
Nie ma co owijać w bawełnę. Często, kiedy ktoś otrzymuje diagnozę, jest już za późno, choroba ma stadium przewlekłe lub już nic nie da się zrobić. Odpowiednie monitorowanie stanu zdrowia może pozwolić na relatywnie wczesne wyeliminowanie narastającego problemu lub przeciwdziałanie jego powstaniu.
To także oszczędność czasu, pieniędzy i stresu. Kiedy pojawi się już choroba, często trzeba dostosować do niej całe swoje życie, rezygnując nawet z pracy i wydając ogromne sumy pieniędzy.
Natomiast profilaktyka wymaga poświęcenia kilku godzin raz na kilka miesięcy lub raz na rok, aby zbadać wszystkie najważniejsze kwestie.
Ogólne badania dla wszystkich dorosłych
Oto lista standardowych badań kontrolnych, które warto wykonywać regularnie co 2-3 lata. Można je wykupić prywatnie albo poprosić o nie lekarza rodzinnego, który chętnie wystawi odpowiedni skierowanie.
- morfologia krwi,
- OB/CRP,
- glukoza na czczo,
- lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, trójglicerydy),
- badanie moczu,
- badanie kału (po 45 r.ż.)
Ponadto każdy powinien regularnie sprawdzać sobie ciśnienie krwi, wagę oraz BMI. Odpowiednie urządzenia można kupić sobie do domu. Inteligentna waga doskonale sprawdzi wszystkie parametry ciała, a ciśnieniomierz powinien być na wyposażeniu każdego gospodarstwa domowego.
Badania profilaktyczne kobiet
Każda kobieta powinna chodzić regularnie do ginekologa, który zbada lub zleci odpowiednie badania pod kątem chorób typowo kobiecych. Najważniejsze badania, które warto regularnie wykonywać to:
- cytologia – co 3 lata (lub co rok, jeśli kobieta jest w grupie ryzyka),
- USG piersi lub mammografia – co 2 lata (po 40 r.ż.),
- badania hormonalne (przy problemach z cyklem miesiączkowym, ciążą, menopauzą).
Badania profilaktyczne mężczyzn
Niestety mężczyźni mają szczególne trudności z profilaktyką swojego zdrowia, a już zwłaszcza jeżeli chodzi o typowo męskie badania. W przeciwieństwie do kobiet, w przypadku mężczyzn profilaktyka jest znacznie prostsza.
- PSA z krwi (w celu profilaktyki i wykrywania raka prostaty),
- Badanie jąder – USG/samobadanie.
Badania w zależności od wieku
Bez względu na płeć, niektóre badania warto wykonywać co jakiś czas – po przekroczeniu konkretnego progu wiekowego.
- 20-30 lat – badania ogólne wspominane wyżej, próby wątrobowe, TSH (tarczyca),
- 30-40 lat – lipidogram, EKG spoczynkowe, wzrok,
- 40-50 lat – kolonoskopia (raz na 10 lat), mammografia, badanie skóry (dermatologicznie),
- 50+ – badanie słuchu, gęstość kości, regularne badania serca i EKG.
Jak to wszystko utrzymać w ryzach?
Niestety lekarze nie mają możliwości sprawdzania statusu naszych badań i zlecania ich zgodnie z powyższymi zaleceniami. Oczywiście – przy okazji wizyty u lekarza rodzinnego, można zostać wysłanym na badanie ogólne krwi, ale nie wszyscy pojawiają się w swoim ośrodku zdrowia.
Dlatego warto sobie rozpisać wszystkie badania, zaplanować czas ich realizacji i oznaczyć datę wykonania oraz kolejny termin – zgodne ze standardową częstotliwością wykonywania. Szybko okaże się, że wcale nie jest tego tak dużo i dosłownie 2-3 wizyty lekarskie w ciągu roku wystarczą, żeby wszystko załatwić.
Gdzie wykonywać te badania?
Aktualna misja NFZ to przede wszystkim profilaktyka zdrowia. Dlatego lekarze rodzinni coraz częściej i chętniej wypisują skierowania na takie badania i wcale nie trzeba na nie długo czekać. Często można je wykonać od ręki lub w ciągu tygodnia.
Ponadto, jeśli komuś się spieszy, to zawsze może sam sobie je wykupić prywatnie. Ceny różnią się w zależności od skomplikowania – od kilkudziesięciu zł za badanie krwi do kilkuset złotych za USG.
Nie zwlekaj – profilaktyka to klucz do długiego i szczęśliwego życia
Badaj się i nie pozwól sobie wmówić, że nie warto chodzić do lekarzy „bo jeszcze coś wykryją”. Często słyszy się o przypadkach, które są beznadzieje, właśnie ze względu na takie zwlekanie do ostatniej chwili. Lepiej przejść chorobę odpowiednio wcześnie, niż skrócić sobie życie o kilkadziesiąt lat.
